Vazektomi, erkeklerde bütün dünyada giderek yaygınlaşarak uygulanan en etkili, güvenilir ve kalıcı bir kontrasepsiyon yöntemidir.
Çin’de yaklaşık 8 milyon, A.B.D’de ise yılda 500 bir erkeğe vazektomi yapılırken ülkemizde bu sayıda oldukça düşüktür. Ancak tüm dünya ölçeğindeki vazektomilerin sayısı, kadınlarda uygulanan tüp ligasyonundan epeyce azdır.
Vazektomi tüp ligasyonundan daha ucuz, daha kolay ve komplikasyonları daha az bir yöntem olmasına rağmen erkeklerin gönüllü cerrahi sterilizasyonu kadınlara oranla daha az tercih etmelerinin en önemli nedeni bu işlemle “erkekliklerini kaybedecekleri” yolundaki yanlış inanışlarıdır. Bu nedenle, cinsel yönden aktif erişkin erkeklerin tümünün başlıca kontraseptif yöntemler hakkında bilgi sahibi olması gerekir.
Ülkemizde 1983 yılında kabul edilen 2827 sayılı yasaya göre, 18 yaşını tamamlamış olan herkese rızasıyla, evliyse eşinin de onayı alınarak sterilizasyon işlemi yapılabilir. İşlemden önce bireye ve çiftlere ayrı vazektomi hakkında ayrıntılı bir görüşme yapılmalıdır. Kişinin diğer kontraseptif yöntemler hakkında bilgi sahibi olup olmadığı öğrenilmeli, vazektominin kalıcı bir sterilizasyon yöntemi olduğu nu bilmek gereklidir.
Vazektomi, muayenehane koşullarında lokal anestezi ile güvenli yapılan bir işlemdir. Cerrahi hazırlık yapıldıktan sonra kişi sırtüstü pozisyonda yatar, testis derisine yapılan yaklaşık 1 cm’lik kesiyle ağrı olmadan her iki vaz deferens (sperm kanalları) kesilip, bağlanır. Çoğunlukla testis derisine dikiş kullanma gerekliliği bile yoktur, kendiliğinden kapanır.
İşlemden hemen sonra kişi evine gidebilir, 2-3 gün evinde istirahat etmesi ve 1 hafta sonra kontrole gelmesi önerilir. Cinsel ilişkiler esnasında yaklaşık 3 ay süreyle başka bir yöntemle korunma gereklidir. 3 ay veya en az 20 kez boşalmadan sonra kontrol spermiyogram analizinde sperm saptanmaz ise işlem başarılı olarak kabul edilir. Eğer ki kontrol spermiyogram testinde sperm hücresi görülürse işlemin usule uygun yapılmadığı veya başarısız olduğu kabul edilir. Bu durumda işlem tekrar edilmelidir. Usule uygun yapılan vazektomide başarısızlık oranı sadece 1/1000 bile azdır.
Vazektomi operasyonu işlemi sonrasında tekrar geri dönüşün çok zor olduğunu, kesilen ve bağlanan sperm kanalların tekrar eski haline getirme işleminin zahmetli, mikrocerrahi işlem gerektiği ve başarı oranını düşük olduğunu bilmekte yarar vardır. Ancak testis dokusundan sperm hücreleri alınarak yardımcı üreme teknikleriyle çocuk sahibi olma şansı her zaman için vardır.
Vazektomi sonrasında cinsel ilişkimde sorun olur mu?
Cinsel ilişkinizde, cinsel istekte hiçbir azalma olmaz. Boşalma ve orgazm sorunu yaşanmaz. Meni gelmesinde sorun olmaz, sadece içeriğinde sperm hücreleri olmaz
Vazektomi sonrasında tekrar çocuk sahibi olmak istersem ne yapmam gerekir ?
Vazektomiye, işlemin geri dönüşsüz olduğunu bilerek karar vermelisiniz. Tekrar çocuk sahibi olmaya karar verdiğiniz de, testisden veya epididim kanalından sperm hücreleri alınarak, yardımcı üreme teknikleri veya ek işlemler sonrasında çocuk sahibi olma şansınız vardır.
Kesilen sperm kanalının tekrardan mikrocerrahi ile operasyon ile uç-uça getirilmesi işlemi de yapılabilir. Ancak başarı şansının %10-45 gibi düşük oranda olduğunun bilinmesi gerekir.